Temel Linux Komutları

İlk yazı, ilk konu. Ben nerede zorlandıysam sizleride aynı düşündüm. Madem birşeyler kuruyoruz, o halde sorunlara temelden bakalım istedim. Eğer Linux sistemlerini sadece benim gibi opensource yazılımlar yüzünden tercih ediyorsanız benimle aynı zorlukları yaşadığınızı düşünüyorum.

Ben bu testleri Ubuntu Server 15.10 versiyonu üzerinde gerçekleştiriyor olacağım.

1- Ubuntuyu kurdunuz ama baktınız ki root değilsiniz. Kurulumda root şifresini size hiç sormadı bile. Korkmayın hemen oluşturabilirsiniz;

sudo passwd root

2- Şifrenizi resetlediniz ve root yönetici hakkına da “Su” yazarak geçtiniz. Temel Windows komutlarına aşikarsınız, Linuxte karışıyor. İşte belli başlı komutlar;

cd /etc  Etc klasörüne geçer. Windows gibi tab gideceğiniz klasörlerin isimleri tamamlayabilirsiniz. Tab tuşuna iki kere basarsanız hangi klasörlerin olduğunuda size listeler.

cd /  Windowsta ki cd\ ile aynı mantıktadır, direkt ana dizine gider. (Yine arada bir boşluk var.)

cd ..  Sizi bir dizin geri atar. (Burada iki noktadan önce boşluk olduğuna dikkat)

cd – Bir önceki dizininize geri döndürür.

ls  Windows üzerindeki dir komutudur. Tüm dosyaları listeler

3- Bazı yardımcı programlar sizin bir dostunuzken sıra kaydedip kapatmaya geldiğinde ecel terleri döktürebilir. Korkulu textpadler “vi” ve “nano“. Bu arada benim tercihim her zaman “vi”.

vi ile bir dosyayı açtınız ama yazmaya başlamadan önce tavsiyem en alt satıra inin ve klavye de herhangi bir karaktere basarak yazmaya başlayın. Aksi durumda nasıl ve neyi sildiğinizi farkedemeyebilirsiniz.

vi dosyaadı ile dosyamızı açıyoruz. İçerisine birşeyler yazıyoruz ama oda nesi, internetteki temel komutlar çalışmıyor. Çünkü en alttaki INSERT hala aktif. Esc yaptıktan sonra artık çıkış komutlarını bulabilirsiniz.

Temel olarak

:q! dosyayı kaydetmeden çıkarsınız.

:x! dosyayı kaydederek çıkarsınız.

Nano içinde yine internette göreceğiniz ^X falan dikkate almayın. Çıkış için CTRL+X yaptığınızda kaydedip kaydetmeyeceğinizi soruyor.

4- Diğer komutlar için çok zaman harcamayacağınızı düşünmüyorum, genel windows komutlarıyla da benzerlikleri var. Bazı ihtiyaç duyulabilecek komutlarıda aşağıdaki gibi listeliyorum. Bu komutlar olduğu gibi çalışıyor, herhangi bir ekstra efor sarfetmenize gerek olmayacaktır.

tar -xvzf dosya_adi.tar.gz Linuxte gz uzantıdan çıkartmanızı sağlar

Burada parametreler;
x: extract yani dosyayı açmak/çıkarmak istediğimizi söylüyoruz
v verbose yani dosyaları açarken aynı zamanda ilgili işlem hakkında ekranda rapor göstermesini istiyoruz
z tar tipindeki bir çok dosyadan tar.gz tipinde dosyayı çıkartacağını söylüyoruz
f file yani dosya adının hemen ardından geleceğini söylüyoruz.

wget -c LİNK  Direkt erişilebilen bir linkten dosya indirmenizi sağlar. Yani explorerda tıkladığınızda download hemen başladığı linkleri düşünebilirsiniz.

mkdir, rmdir ve rm -r   Sırasıyla dizin oluşturur, dizin siler ve içinde dosyalar olsa bile klasörü siler. Kullanımı : mkdir klasöradı